«Асноўнымі кампанентамі вігілійных страваў традыцыйна лічыліся пшаніца, мак і мёд — сімвалы дастатку і пладавітасці. Галоўнымі стравамі былі куцця, у гонар якой называлася і ўся вячэра, сыта, аўсяны кісель, узвар з сушаных фруктаў, рыбныя стравы (юшка, селядцы, шчупакі, карп і г. д.), грыбная поліўка або грыбны квас, чырвоны боршч з вушкамі, клёцкі з макам, капуста квашаная або тушаная з грыбамі, ламанцы з макам, сліжыкі і інш…»
 

Сапраўдная грэцкая «кукія» (сучасны варыянт)

3/4 шклянкі (120 г.) манных крупаў
350 г. сыру Рыкотта
2 ст. лыжкі мёду
1 яйка

Вымачыць манныя крупы 10–15 хвілін у цеплаватай вадзе, аб’ёмам дастатковым, каб пакрыць іх цалкам. Калі набрыняюць, адкінуць на друшляк, даць сцячы вадкасці, дадаць пакрышаны сыр, мёд і ўзбітае яйка. Нагрэць, але не даводзіць да кіпення.
 

Куцця звычайная (традыцыйная)

2 шклянкі ячных круп
5 шклянак вады
масла паводле густу
соль

Перабраць крупы, прамыць, адкінуць на друшляк, даць сцячы. Заліць вадой у вялікай місе і пакінуць на ноч. Зліць ваду. Укінуць у рондаль з кіпячай падсоленай вадой і варыць, пакуль крупы не набрыняюць. Зліць лішнюю ваду. Запячы ў духоўцы пры 160˚С каля 40 хвілін. Падаваць з маслам, сытой і макавым малаком.
(4-5 порцый)

Макавае малако

400 г маку
½ шклянкі мёду (цукру)

Насыпаць мак у місу, заліць кіпенем, перамяшаць і пакінуць на 15 хвілін. Зліць ваду і ізноў заліць кіпенем, перамяшаць і пакінуць на 30 хвілін, ізноў зліць. 2–3 разы перамалоць у кухонным камбайне, ужываючы вельмі вострыя нажы, пакуль макавая маса не набудзе крыху белаваты колер ад соку. Закіпяціць 1,5 літры вады і заліць мак, дадаць мёд або цукар і пакінуць у халодным месцы. Можна таксама дадаць молаты міндаль, разынкі і г. д.
(6-8 порцый)

Больш вытанчаная куцця

2 шклянкі ячных або пшанічных круп (цэлае зерне)
1,5 шклянкі маку
1 шклянка цукру
8 лыжак мёду
100 г. разынак
100 г. лясных арэхаў
100 г. цукатаў з цэдры апельсіна
1 шклянка смятаны

Старанна прамыць крупы, заліць вадой у рондлю. Давесці да кіпення і варыць на павольным агні 35–40 хвілін, пакуль крупы не набрыняюць.
Насыпаць мак у рондаль, заліць 2 шклянкамі кіпеню, перамяшаць і давесці да кіпення, зняць з агню і астудзіць (2–3 гадзіны). Зліць ваду і перамалоць у кухонным камбайне, дадаць цукар і ізноў перамалоць.  Змяшаць адвараныя крупы, мак, мёд, разынкі, арэхі, цукаты і смятану. Астудзіць да пакаёвай тэмпературы.
(6 порцый)

Ламанцы-праснакі з макавым малаком

1  ст. лыжка цукру
1 шклянкі мукі
2 лыжачкі алею
соль

Замясіць крутое цеста: расчыніць цукар у ¼ шклянкі цеплаватай вады, змяшаць з мукой, алеем, дадаць солі, замясіць, дадаючы цеплаватай вады, калі трэба. Раскачаць у квадратны пласт каля 1 см таўшчынёй. Выкласці на пасыпаную мукой бляху, нарэзаць нажом на паверхні лініі падзелу на квадраты або ромбы (4 см). Запячы (ці, хутчэй, падсушыць) у духоўцы пры 160˚С, каб цеста набыло залаціста-карычневы колер. За 3–4 гадзіны да Вігіліі заліць макавым малаком (гл. рэцэпт вышэй). Падаваць у глыбокіх талерках, як суп.
(6-8 порцый)
 

Сліжыкі

1 ст. лыжка цукру
15 г дражджэй
2–3 ст. лыжкі малака
1 шклянка мукі
2 лыжачкі маку
шчыпотка солі

Расцерці дрожджы з 1 лыжачкай цукру, заліць малаком, пасыпаць 2–3 ст. лыжкамі мукі, пакінуць у цёплым месцы на 15 хвілін, пакуль рошчына не пачне ўздымацца. Рэшту мукі прасеяць, змяшаць з рэштай цукру і макам. Дадаць рошчыну, соль і крыху цеплаватай вады. Старанна размяшаць, дадаючы вады ў выпадку патрэбы — цеста не павінна прыставаць да рук. Закрыць ільняным ручніком або сурвэткай і пакінуць у цёплым месцы на 20–30 хвілін. Раскачаць цеста ў «ролік» каля 1–1,5 см дыяметрам і нарэзаць на «гузікі» каля 1 см таўшчынёй. Выкласці на бляху, пасыпаную мукой або змазаную алеем. Запякаць у духоўцы пры 160˚С 10 хвілін. Падаваць з макавым малаком, або з гарбатай/кавай.
Сліжыкі можна адварыць 5 хвілін у падсоленай вадзе як галушкі, зліць кіпень, заліць халоднай вадой і падаваць палітымі макавым малаком як ламанцы (гл. папярэдні рэцэпт).
 

Кісель аўсяны

2 шклянкі аўсяных шматкоў
2 лыжкі крухмалу
1 лыжка цукру
некалькі кропель лімоннага соку

Аўсяныя шматкі ўсыпаць у ільняны мяшэчак, завязаць яго і пакласці ў рондаль. Заліць 2 шклянкамі халоднай вады, давесці да кіпення, варыць на малым агні каля 40 хвілін, пакуль як след не загусцее. Крухмал развесці 4 лыжкамі халоднай вады, добра перамяшаць. Дастаць мяшэчак са шматкамі з рондлю, адціснуць вадкасць у адвар, дадаць цукар і некалькі кропель лімоннага соку (або крыху лімоннай кіслаты), давесці да кіпення, уліць разведзены крухмал і зняць з агню.