9 красавіка, у Пальмовую нядзелю, католікаў Магілёва на ўрачыстыя святыя Імшы ў катэдральны касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі і св. Станіслава запрашаў звон званоў. Гэтага сакральнага звону мясцовыя жыхары не чулі больш за 70 гадоў — ад часоў, калі святыня была зачынена савецкімі ўладамі.
У 1946 годзе касцёл быў зачынены, а ў будынку быў змешчаны спачатку Цэнтральны гістарычны архіў БССР, а з 1960 года Дзяржаўны архіў Магілёўскай вобласці. У пачатку 1990-х гадоў будынак касцёла быў аддадзены вернікам, але за гэты перыяд святыня страціла частку роспісаў і арган з рэдкімі керамічнымі трубамі.
Па ініцыятыве і намаганнямі біскупа Аляксандра Яшэўскага SDB, біскупскага вікарыя для г. Магілёва і Магілёўскай вобласці, на катэдры былі ізноў усталяваны званы.
Ахвяраванні на набыццё і ўсталяванне званоў склала сям’я Эпштэйнаў з Мінска, вернікі маладзечанскай парафіі Св. Юзафа разам з кс. пралатам Эдмундам Даўгіловічам-Навіцкім, парафіяльныя супольнасці з Вілейшчыны разам з кс. дэканам Аляксандрам Барылам, вернікі бабруйскай парафіі разам з пробашчам кс. дэканам Андрэем Яркаўцом, а таксама вернікі катэдральнай парафіі ў Магілёве разам з пробашчам парафіі кс. дэканам Віталіем Драздоўскім.
«Моцна веру ў тое, што таксама дзякуючы голасу званоў cа старажытнай каталіцкай магілёўскай катэдры хтосьці знойдзе свой шлях да Бога, а ў кагосьці абудзіцца сумленне вярнуцца да Пана яшчэ падчас зямнога пілігрымавання да вечнасці», — адзначыў біскуп Аляксандр падчас урачыстай Эўхарыстыі ў Пальмовую нядзелю.
Калі ў магілёўскай катэдры будуць званіць званы?
«З павагі да людзей, якія жывуць недалёка ад катэдры, перад ранішнімі набажэнствамі званы не будуць званіць. Выключэннем стане толькі ўрачыстасць Пасхі, — падкрэсліў біскуп Аляксандр. — У буднія дні званы будуць званіць за паўгадзіны да вячэрняй святой Імшы на працягу трох хвілін, а ў нядзелю — перад кожнай святой Імшой, акрамя ранішняй. Таксама, паводле традыцыі, кожны дзень у 12.00 будзе гучаць меладычны звон-запрашэнне да малітвы “Анёл Панскі”».
Іерарх адзначае, што «Надзвычайны Год Божай Міласэрнасці быў для супольнасці паўсюднага Касцёла знакам нястомнага закліку да міласэрнасці, таму кожны дзень у 15.00 — у Гадзіну Божай Міласэрнасці — званочкі будуць запрашаць да адмысловай малітвы, якая, у сваю чаргу, можа натхняць чалавека на ўчынкi мiласэрнасцi». На заканчэнне дня ў 21.00 званы будуць біць у гонар Маці Божай Бялыніцкай, якую асабліва ўшаноўваюць на Магілёўшчыне.
Традыцыя ўсталёўваць званы на святынях
«З высокай вежы ў свет бязмежны ...ўсё адаб’ецца ў гулкай медзі, тысячакратна адзавецца», — пісаў нямецкі паэт і філосаф Фрыдрых Шылер у сваёй «Песні пра звон».
Да стварэння сродкаў масавай камунікацыі званы былі адзіным спосабам, каб сабраць разам людзей з найбліжэйшых ваколіц. Біццё ў званы мела як рэлігійныя, так і надзвычайныя (аварыйныя) функцыі.
Званы ў касцёлах ужываліся для таго, каб абвяшчаць людзям час, калі трэба прыйсці ў святыню — на святую Імшу, шлюб, пахаванне, а таксама іншыя набажэнствы.
З 1610 года існавала таксама прыгожая традыцыя біць у званы, калі святар падымаў Гостыю падчас святой Імшы (момант кансэкрацыі). Гэта рабілася для таго, каб тыя, хто не прысутны ў касцёле, хаця б у думках ушанавалі Найсвяцейшы Сакрамэнт.
Акрамя гэтага здаўна існуе традыцыя надавання званам імёнаў. Звычайна гэта імёны фундатараў, але званам могуць надавацца таксама імёны ў гонар святых.
Падсумоўваючы, можна сказаць, што голас званоў скіраваны ў самае сумленне чалавека, каб ён памятаў пра запрашэнне Бога на Эўхарыстыю тут, на зямлі, а праз гэта — да вечнага шчасця ў небе пасля смерці.
Валянціна Грамыка
Фото Паўла Галiмава
