1 чыт. Дз 13, 14. 43-52; Пс 100 (99), 2. 3. 5.
2 чыт Ап 7, 9. 14b-17.
Ев. Ян 10, 27-30.
Мы — Божы народ
Касцёл — гэта таямніца, багацце, якое нашым розумам мы ніколі не зможам даследаваць, бо ў гэтай таямніцы прысутнічае сам Бог. Таму, калі мы кажам пра Касцёл, нам неабходна выкарыстоўваць розныя вобразы і аналогіі, якія ніколі не перададуць усяго багацця Касцёла.
З іншага боку, разнастайнасць вобразаў, а значыць знакаў, перашкаджае таму, каб мы думалі, што толькі адзін з іх з’яўляецца вычарпальным. У канстытуцыі «Lumen gentium» гаворыцца: «Падобна таму, як у Старым Запавеце часта прыводзіцца аб’яўленне пра Касцёл у форме вобразаў, так і цяпер мы пазнаем унутраны характар Касцёла з разнастайных вобразаў» (6). У Новым Запавеце можна адшукаць 24 вобразы, якія тлумачаць сутнасць Касцёла.
З усіх вобразаў Касцёла Сабор падкрэсліў вобраз «Божага народа». З аднаго боку таму, што ён выражае ўсеагульную годнасць усіх ахрышчаных у Касцёле і іх адказнасць у свеце. З іншага боку таму, што ён сведчыць пра грамадскі гістарычны характар Касцёла.
Выкарыстаем вобраз Божага народа як галоўную думку, якая будзе нас суправаджаць у гэтую нядзелю.
Божае слова
Паводле першага чытання Павел і Барнаба абвяшчалі Божае слова не толькі юдэям, але і язычнікам у Антыёхіі Пісыдыйскай. А язычнікі «ўзрадаваліся і славілі слова Пана, і ўсе, прызначаныя да жыцця вечнага, паверылі». З паслухмянага слухання Божага слова нараджаецца вера: такім чынам ствараецца супольнасць вернікаў — Касцёл.
Божы народ нараджаецца са слухання Божага слова. І разам з Божым словам прыходзіць радасць з веры і Дух Святы. Касцёл з’яўляецца супольнасцю, якая — усцяж ажыўленая Духам — прымае з верай Божае слова і перажывае вялікую радасць. Таму Божае слова з’яўляецца дзейснай плённай і творчай сілай. Нават евангеліст Лука адлюстроўвае яе: «І слова Пана пашыралася па ўсёй краіне». Божае слова стаіць ля вытокаў Божага народа.
Вялікае мноства людзей
У другім чытанні з кнігі Апакаліпсіса святога Яна мы таксама заглыбімся ў тэму Касцёла: «Я, Ян, убачыў вялікі натоўп, якога ніхто не мог палічыць, з усіх народаў, плямёнаў, родаў і моваў». Такім чынам, Божы народ не вызначаецца на аснове нацыі, мовы ці культуры. Тыя, якія належаць да Божага народа, «у белых адзеннях» (белы колер у Апакаліпсісе сімвалізуе боскае жыццё), бо яны прымаюць удзел у жыцці Бога.
«Гэта тыя, хто прыйшоў з вялікага ўціску і абмыў адзенне сваё і выбеліў яго ў крыві Ягняці»: смерць Езуса на крыжы забяспечыла ім боскае жыццё, яна змыла з іх усялякі грэх. «Бо Ягнё, якое пасярод трона, будзе пасвіць іх і вадзіць да крыніц жывой вады». Касцёл з’яўляецца супольнасцю Ягняці — Езуса, які кіруе ёй і з’яўляецца адзіным добрым пастырам.
Касцёл як супольнасць Божых дзяцей з’яўляецца «святыняй Яго»: «І той, хто сядзіць на троне, раскіне над імі свой шацёр».
Касцёл бесперастанна знаходзіцца «перад тронам і перад Ягнём». Бог і Яго Сын, Езус Хрыстус, моцаю Духа Святога вядуць Касцёл наперад. У гэтым шляху Касцёл жыве памяццю пра свайго Пана, а таксама пра грэх і падзел, і чакае свайго Пана. Таму Касцёлу ўвесь час неабходна ачышчацца.
«Памяць» выражае ўкараненне Божага народа ў зямным жыцці Езуса Хрыста, у Яго смерці і ўваскрасенні. Але ў літургічным сэнсе «памяць» азначае прысутнасць Езуса ў Касцёле ў Яго слове, сакрамэнтах, у апостальскім служэнні і служэнні бедным, у супольнасці вернікаў. Да таго часу, пакуль Касцёл «чакае» Пана, ён знаходзіцца «ў дарозе», у незавершаным стане, у стане няспыннага звароту да свайго Пана.
Калі мы кажам пра Касцёл як пра Божы народ, то Касцёл уяўляе сабою бачны гістарычны суб’ект з уласнай структурай, здольны быць суб’ектам гістарычных дзеянняў. І задачай Касцёла з’яўляецца прапаноўваць не самога сябе, а свайго Пана — Езуса.
Паства Езуса
Касцёл — гэта паства Езуса: «Авечкі Мае слухаюць голасу Майго, і Я ведаю іх, і яны ідуць за Мною». Гэта значыць, яны павінны імкнуцца жыць з Ім і жыць так, як жыў Ён. Але каб ісці за Ім, трэба каб яны пачулі Яго голас, каб згадзіліся з Яго словам у паслухмянасці веры.
Для таго, каб веруючыя далучыліся да Езуса, свайго пастыра, і пайшлі за Ім, трэба, каб яны належалі Яму. А каб мы адважыліся належаць Езусу і прынялі гэтую рэчаіснасць, Езус дае нам здольнасць зразумець Яго і пайсці за Ім.
«Я ведаю іх». Дзеяслоў «ведаць» мае трапнае значэнне, бо акрамя пазнання ўключае ў сябе абарону, любоў, клопат, адданасць і ўласнасць: «І Я даю ім вечнае жыццё навекі, і яны не загінуць ніколі, і ніхто не вырве іх з рук Маіх».
Быць у руках Езуса азначае тое самае, што знаходзіцца ў руках Айца: «Айцец Мой, які даў Мне іх, большы за ўсіх. І ніхто не можа вырваць іх з рукі Айца Майго». Усё адбываецца з бязмежнай любові Айца, які прысутнічае ў Езусе. Езус жа аб’яўляе сябе ў Ім, і разам з Айцом яны — «адно». Супярэчыць Езусу азначае супярэчыць Пану, адмаўляцца ад Езуса азначае адмаўляцца ад Айца.
Такім чынам, Касцёл, які вызнае, што жыве ў Пану і для Яго, не дазволіць, каб «свет» авалодаў ім.
Касцёл ствараецца і жыве ў свеце, і місія яго — рабіць у свеце прысутным тое, што сам Езус здзяйсняе ў Касцёле. З’яўляючыся паствай Езуса Хрыста, Касцёл імкнецца абвяшчаць Евангелле ў сэрцы культур і ў самых разнастайных абставінах жыцця. Так Касцёл становіцца святлом свету і соллю зямлі.
ANTONIO BONORA, Seguire Gesù, Meditazioni sui testi biblici del lezionario festivo (anno C), Elle Di Ci 1988.
