У 1968 годзе, напярэдадні Божага Нараджэння, амерыканскія астранаўты Фрэнк Борман, Джым Ловел і Уільям Андэрс у прамым эфіры перадалі землянам словы з кнігі Быцця.
1968 год быў неспакойным для Амерыкі. Ішла вайна ў В’етнаме, Марцін Лютэр Кінг-малодшы і Роберт Кэнэдзі былі забітыя, беспарадкі ўспыхвалі па ўсёй тэрыторыі Злучаных Штатаў, у тым ліку ў Вашынгтоне.
Але ў самым канцы 1968 года адбылася падзея, якая дала пробліск надзеі: першае Божае Нараджэнне ў космасе, падчас якога тры чалавекі абляцелі Месяц і перадалі хрысціянскае пасланне захопленай аўдыторыі на Зямлі.
Гай Касталманьё, доктар філасофіі, астраном і брат-езуіт, які кіруе Ватыканскай абсерваторыяй, расказаў CNA, што памятае, як ён сядзеў з сябрамі і сям’ёй каля зярністага тэлевізара, назіраючы за ўзлётам астранаўтаў.
«Гэта былі моманты, якія наклалі адбітак на маё жыццё, з таго часу, як я быў яшчэ маленькім дзіцем»,
— узгадваў брат Касталманьё CNA ў 2020 годзе.
Злучаныя Штаты запусцілі праграму «Апалон» у 1965 годзе ў адказ на задачу прэзідэнта Джона Кэнэдзі ў 1961 годзе адправіць чалавека на Месяц да канца дзесяцігоддзя. Савецкі Саюз дабіваўся поспехаў у сваёй касмічнай праграме, і хадзілі чуткі, што яны абыдуць ЗША ў палёце да Месяца.
NASA пераключылася на высокую перадачу, і місія, на якой абапіраліся амбіцыі ЗША на месяц, «Апалон-8», была надзвычай амбіцыйнай. Ракета, якую яны планавалі выкарыстаць, раней не мела экіпажа. Нядаўняя беспілотная выпрабавальная місія «Апалон-6» правалілася.
Горш за ўсё тое, што ў 1967 годзе пажар у выпрабавальнай капсуле забраў жыцці трох астранаўтаў Апалона.
Сказаць, што шанцы былі супраць NASA, было б нічога не сказаць.
Час місіі быў вырашальным, бо адлегласць паміж Зямлёй і Месяцам змяняецца. Па падліках NASA, зробленым увосень 1968 года, аптымальная дата для вылету на арбіту Месяца прыпадала ўсяго праз некалькі месяцаў — напрыканцы снежня.
Да 21 снежня 1968 года ракета «Сатурн V» была гатовая і стаяла на стартавай пляцоўкі ў Флорыдзе з астранаўтамі Фрэнкам Борманам, Джымам Ловелам і Уільямам Андэрсам на борце. Яна была самым магутным транспартным сродкам, але раней ніколі не перавозіла людзей.
Касманаўты вялі бягучы дзённік, аглядаючы краявіды, якіх ніколі раней не бачыў чалавек. Напярэдадні Нараджэння Пана «Апалон-8» дасягнуў арбіты Месяца.
Борман, Ловел і Андэрс сталі першымі людзьмі, якія пакінулі калязямную арбіту і першымі ўбачылі зваротны бок Месяца. Таксама яны ўстанавілі новы рэкорд хуткасці для чалавецтва: 24 200 міль у гадзіну.
На борце карабля была тэлекамера, і людзі адправілі назад у агульнай складанасці шэсць трансляцый, апошняя з якіх была ў прайм-тайм напярэдадні Калядаў. Менавіта гэтую трансляцыю Касталманьё памятае так выразна.
Для вяшчання напярэдадні Божага нараджэння NASA не дало астранаўтам ніякіх канкрэтных інструкцый аб тым, што яны павінны сказаць, толькі тое, што гэта павінна быць што-небудзь «дарэчнае».
І вось перад мільярднай аўдыторыяй, якая чула кожнае іх слова, першым выступіў Біл Андэрс, за ім Ловел, а потым Борман:
«Для ўсіх людзей на Зямлі экіпаж „Апалона-8“ мае паведамленне, якое мы хацелі б адправіць вам:
На пачатку стварыў Бог неба і зямлю.
Зямля ж была бязладдзем і пустэчаю, і цемра была над паверхняй бездані.
І Дух Божы лунаў над водамі. І сказаў Бог: Няхай станецца святло. І сталася святло».
