Турэцкія мастацтвазнаўцы, рэстаўратары і экскурсаводы выказваюць пункт гледжання на праблему святой Сафіі Канстанцінопальскай, які кардынальна адрозніваецца ад палітычных трактовак гэтага пытання. Перш за ўсё яны занепакоеныя тым, што, калі старажытны візантыйскі помнік ператворыцца ў мячэць, у іх не будзе доступу да даследавання святыні.
Пра гэта паведамляе Sedmitza.ru.
«Мяне больш цікавіць захаванне сабора святой Сафіі ў якасці культурнага скарбу», — адзначыла Зэйнэп Ахунбай, архітэктар-рэстаўратар, якая працавала ў навуковым камітэце сабора на працягу 25 гадоў.
«Найлепшы спосаб захаваць і паказаць яго — гэта музейная функцыя»,
— дадала яна.
Найбольшую занепакоенасць выклікае тое, што адбудзецца з унікальнымі сярэднявечнымі мазаікамі святыні, уключаючы выявы Езуса Хрыста, Панны Марыі і Яна Хрысціцеля, а таксама партрэты візантыйскіх манархаў, такіх, як імператар Юстыніян і імператрыца Сафія.
Мазаікі святыні былі замаляваны вапнай на працягу больш чым пяці стагоддзяў — з часу ўсталявання асманскага валадарства. Выявы чалавечых фігур і жывёл лічацца ў ісламе ідалапаклонствам. Мазаічнае ўбранне сабора было адкрыта і адноўлена толькі тады, калі святыню ператварылі ў музей у 1930-я гады.
«Мы не ведаем, што адбудзецца з мазаікамі і фрэскамі», — сказаў Фарук Пэкін, заснавальнік Fest Travel, які спецыялізуецца на культурных экскурсіях і правёў 80 начных шпацыраў па саборы ў мінулым годзе. Па яго словах, адным з важных момантаў агляду будынка ноччу было тое, што купал выглядаў яшчэ большым, а залатыя мазаікі ззялі ярчэй у цьмяным святле.
«Наведвальнікі плацяць падвойны кошт за начны тур, і большасць з іх — гэта туркі», — дадаў Фарук Пэкін.
Ён падкрэсліў, што, калі музей стане мячэццю, мазаікі прыйдзецца нейкім чынам закрываць падчас мусульманскіх малітваў, а турысты і немусульмане могуць быць абмежаваныя ў пэўныя моманты.
«Я ўсё яшчэ спадзяюся, што гэтага не адбудзецца», — на заканчэнне выказаў ён надзею.
