У Вялікую пятніцу нідзе ў свеце не цэлебруецца Эўхарыстыя. У гэты дзень Першасвятар нашага збаўлення Хрыстус, паміраючы на крыжы, прынёс на ім крывавую ахвяру ўміласціўлення Нябеснаму Айцу за грахі ўсіх людзей.
Хоць перыяд Вялікага посту ўжо завяршыўся, аднак у дзень смерці Хрыста вернікі абавязаны пасціць: неабходна ўстрымлівацца ад мясных страваў і толькі адзін раз на працягу дня можна паесці дасыта, хоць дазваляецца спажыць крыху ежы таксама раніцай і вечарам.
У гэты дзень адбываюцца набажэнствы Крыжовага шляху, адно з якіх з удзелам Папы праходзіць у рымскім Калізеі — старажытным амфітэатры, што стаў месцам крывавага мучаніцтва тысяч хрысціянаў, якіх жорстка пераследавалі і забівалі на пачатку нашай эры.
У Беларусі вернікі могуць прайсці Крыжовым шляхам на Кальварыях на ўлонні прыроды, напрыклад у Гудагаі, Мосары ці пад Мядзелам.
Гэтыя месцы культу можна знайсці нават на электронных картах у навігатарах.
Увечары ў гэты дзень ва ўсіх касцёлах адбываецца набажэнства Адарацыі святога Крыжа.
Выйшаўшы да алтара, святары кладуцца перад ім крыжам і пэўны час моляцца ў маўчанні разам з вернікамі, якія кленчаць.
Пачынае набажэнства Вялікай пятніцы літургія Слова і доўгая малітва ў 10-ці розных інтэнцыях: за Святы Касцёл, за Папу, за ўсе станы духавенства і вернікаў, за катэхуменаў, за адзінства хрысціянаў, за жыдоў, за тых, хто не верыць у Хрыста, за тых, хто не верыць у Бога, за тых, хто кіруе дзяржавамі, за церпячых.
Пасля гэтай малітвы святар уносіць крыж, захінуты ў фіялетавую тканіну, і, узняўшы яго, паступова здымае тканіну, тройчы спяваючы: «Вось дрэва крыжа, на якім памёр Збаўца свету». Вернікі адказваюць: «Пойдзем з паклонам».
Потым святар ушаноўвае крыж, а за ім гэта робяць усе вернікі. Сёлета з-за складанай эпідэміялагічнай сітуацыі крыж ушануе пацалункам толькі святар, а ўсе астатнія ўдзельнікі адарацыі аддадуць пашану Укрыжаванаму ўкленчваннем.
За ўдзел у адарацыі Крыжа ў Вялікую пятніцу можна атрымаць поўны адпуст.
Пасля пакланення Крыжу адбываецца ўдзяленне Камуніі, і святыя Эўхарыстычныя дары пераносяцца ў сімвалічную грабніцу, дзе застануцца да заканчэння Пасхальнай Вігіліі.
Гэтая «грабніца Хрыста», зазвычай прыгожа аздобленая кветкамі, застаецца адзіным асветленым месцам у касцёле, а ўсё іншае святло гасіцца.
Вернікі застаюцца перад ёй у малітве і адарацыі на доўгі час — некаторыя нават на ўсю ноч.
Ахвяраванні, сабраныя ў касцёлах падчас адарацыі Крыжа ў Вялікую пятніцу, прызначаюцца на патрэбы святыні Гробу Пана ў Ерузалеме.
