Прапануем вашай увазе поўны тэкст інтэрв’ю біскупа Уладзіслава Бліна для Каталіцкага інфармацыйнага агенцтва (КАІ).— У наступным годзе Віцебская дыяцэзія будзе святкаваць 10-гадовы юбілей. Як плануеце яго адзначыць?
— Я прыехаў у Варшаву, каб запрасіць палякаў на ўрачыстасць 10-годдзя Віцебскай дыяцэзіі. Будзем дзякаваць Пану Богу за тое, што Ян Павел ІІ утварыў новую дыяцэзію. У яе заходняй частцы захавалася некалькі касцёлаў і было некалькі святароў, аднак ва ўсходняй частцы ад часоў кастрычніцкай рэвалюцыі не было ніводнага касцёла, які дзейнічаў. За гэтыя дзесяць год хочам падзякаваць Богу праз заступніцтва Божай Маці. Дзякуючы стварэнню дыяцэзіі, я, як ардынарый, прызнаў, што касцёл у Браславе, дзе спрадвеку шанавалася Маці Божая, годны тытула санктуарыя. Пасля я папрасіў Папу Бэнэдыкта XVI аб згодзе на каранацыю цудоўнага абраза Найсвяцейшай Панны Марыі.
— Ці ўжо вядома праграма ўрачыстасцяў?
— Урачыстасці адбудуцца 22 жніўня, у дзень дыяцэзіяльнай урачыстасці Маці Божай Каралевы Азёраў. Гэта вельмі добрая дата напрыканцы летніх канікулаў: большасць людзей вяртаецца з адпачынку, дзеці і моладзь рыхтуюцца да навучальнага года. Два гады таму кардынал Іаахім Мейснер запрасіў да сябе на свята Трох каралёў, а ў наступным годзе адбудзецца яго візіт да нас.
— Ці ўжо распачалася падрыхтоўка да ўрачыстасці?
— Падрыхтоўка распачалася 22 жніўня гэтага года, калі было аб’яўлена пра святкаванне юбілею. У Браслаў прыбыў арцыбіскуп Марцін Відавіч, Апостальскі Нунцый у Беларусі. Ён пасвяціў копіі абраза, якія атрымала кожная парафія. Сёння адбываецца перэгрынацыя абраза Маці Божай па сем’ях. Да сваіх дамоў яго прымаюць таксама і праваслаўныя, якія жадаюць атрымаць спецыяльнае благаслаўленне.
— Санктуарый на працягу многіх гадоў з’яўляецца жывым душпастырскім цэнтрам...
— Санктуарыем апякуюцца айцы сальватарыяне, і яны цудоўна з гэтым спраўляюцца. Штогод там адбываюцца рэкалекцыі для святароў і сясцёр законных. У жніўні, напрыканцы адпустовых урачыстасцяў, арганізуецца дыяцэзіяльная сустрэча моладзі, якая ўключае ў сябе катэхезу, музычныя майстэрні і сустрэчы. Гэта ўжо сталася добрай традыцыяй.
— 10-годдзе дыяцэзіі — гэта таксама нагода для падвядзення пэўных вынікаў. Што ўдалося зрабіць, і якія выклікі яшчэ стаяць перад дыяцэзіяй?
— Песіміст кажа, што ўсё дрэнна, а аптыміст — што магло б быць яшчэ горш. Я стараюся заўсёды бачыць усё ў добрых танах, калі аб’ектыўна маем нагоду для радасці. Напачатку было вельмі складана. А сёння ў нас ужо 100 святароў, 137 парафій, 30 семінарыстаў, якія вучацца ў Пінскай міждыяцэзіяльнай семінарыі, а таксама ў Польшчы і Італіі. Найбольшая радасць ад таго, што маладыя святары вяртаюцца ў Беларусь і маюць ахвоту да працы. У дыяцэзіі ўжо няма раёну, дзе не было б ксяндза. Сам Віцебск ужо мае 6 парафій. Заканчваем пабудову катэдральнага касцёла і курыі. Праз 10 гадоў плануем адрэстаўраваць 15 касцёлаў і пабудаваць 15 новых. Шмат залежыць ад запалу і руплівасці вернікаў. Святы Дух жадае дзейнічаць там, дзе мае поле «прызямліцца».
— А як выглядае заахвочванне вернікаў да актыўнага ўдзелу ў жыцці Касцёла?
— Яшчэ няма моцнай традыцыі ўдзелу у нядзельнай святой Імшы (асабліва ва ўсходняй частцы дыяцэзіі). У Віцебску, Полацку, Оршы, Наваполацку шмат гадоў католікі не малі доступу да касцёла. А сёння там, дзе адкрываюцца святыні, адразу прыходзяць і старэйшыя людзі, і моладзь, і дзеці. Гэта сведчыць пра тое, што мы патрэбныя. Шмат вернікаў не маюць столькі грошаў, каб даязджаць да касцёла, і таму мы стараемся ісці туды, дзе патрэбна наша дапамога.
— Ці ўдзельнічаюць католікі ў грамадскім жыцці Беларусі?
— Адным з нашых дасягненняў з’яўляецца тэлеперадача «Шлях да Бога», якая трансліруецца па дзяржаўным тэлебачанні. Раз на месяц на працягу 15 хвілін мы маем магчымасць паказаць жыццё Каталіцкага Касцёла. Акрамя гэтага, кожную нядзелю, на свята Божага Нараджэння і Вялікдзень маем па радыё трансляцыю святой Імшы. Таксама пры Віцебскім універсітэце імя Машэрава існуе экуменічны інстытут, дзякуючы якому студэнты, атрымоўваючы дыплом дзяржаўнага ўзору, маюць права выкладаць рэлігіязнаўства ў школе. Арганізуем міжнародныя канферэнцыі. Апошнія былі прысвечаны этыцы ў медыцыне, а таксама хрысціянскім традыцыям у беларускай культуры. У межах тыдня хрысціянскай культуры запрашаем тэатры, музычныя групы, хоры з замежжа. З дапамогай арганізацыі «Caritas» бываем у дзіцячых дамах і турмах, дапамагаем пажылым людзям. Адкрываем капліцы ў турмах і бальніцах, клапоцімся пра бяздомных людзей.
— З польскай перспектывы Беларусь успрымаецца як краіна, у якой часта даходзіць да палітычных напружанняў (…). Як гэта выглядае ў Вашай дыяцэзіі?
— На маю думку, там, дзе жывуць хрысціяне, не павінна быць канфліктаў, бо мы нарадзіліся з любові і для любові. Мы павінны прабачыць і ўмець быць цярплівымі. За ўсе гады майго святарскага і біскупскага служэння я не паспеў набыць сабе ворагаў. Калі дзесьці ёсць мае ворагі, то гэта ім толькі здаецца, што яны мае ворагі. Я стараюся ў кожным бачыць брата, якога люблю, за якога малюся. Я жыву на пятым паверсе і кожны дзень выходжу на балкон, благаслаўляю горад, усіх сясцёр і братоў. Гэта маё заданне як біскупа.
— Зыходзячы з таго, што Вы сказалі, можна зрабіць выснову, што з уладамі ўсталяваліся вельмі добрыя адносіны...
— Яны вельмі добрыя, дзякуючы цярплівасці і пакоры. Трэба ўмець папрасіць і дзякаваць. Перш за ўсё трэба ў кожным бачыць бліжняга. Не так даўно адбыліся выбары, пасля якіх да нас завіталі прадстаўнікі новай улады і падзякавалі за здзейсненую намі да гэтага часу працу. Так жа паступілі і тыя, якія пакінулі свае пасады. Я стараюся быць там, куды мяне запрашаюць, і нават там, дзе мяне не жадаюць бачыць. Я хачу паказаць, што Касцёл ёсць і што ў Касцёле ёсць біскуп.
— Якое рэха пакінуў сёлетні візіт Дзяржаўнага сакратара Яго Святасці кардынала Тарчызіо Бэртонэ ў Беларусь? Ці аказаў ён пазітыўны ўплыў на адносіны дзяржавы і Касцёла?
— Кардынал Бэртонэ быў вельмі добра прыняты Прэзідэнтам і ўладамі. Усё адбылося на вышэйшым узроўні. Безумоўна, гэта паспрыяла пацяпленню не толькі ватыканска-беларускіх адносінаў, але таксама адносінаў Беларусі з іншымі краінамі. Я гэтаму вельмі рады. Польшча і Беларусь павінны як мага больш выкарыстоўваць узаемаадносіны як у духоўным плане, так і ў матэрыяльным. Чаму прысутнічае на рынку Беларусі толькі нямецкая, французская або італьянская прадукцыя, а польскія фірмы, якія маглі б унесці шмат добрага ў гаспадарку Беларусі, адсутнічаюць?
— Ці ў найбліжэйшы час дойдзе да падпісання канкардату паміж Апостальскай Сталіцай і Беларуссю? Пра гэта шмат гаварылася падчас візіту кардынала Бэртонэ.
— Я лічу, што канкардат патрэбны, бо ён установіць партнёрскія адносіны паміж Касцёлам і беларускай дзяржавай. Ён бы ўрэгуляваў, між іншым, шмат адміністрацыйных спраў, якія датычаць дыяцэзій, парафій, святароў, а таксама пытанне працы духавенства з-за мяжы.
— Ваша Эксцэленцыя, ці заўважаеце Вы з боку беларускай улады жаданне падпісаць гэты дакумент?
— Па тым, як быў прыняты кардынал Бэртонэ, я назіраю жаданне дзяржавы супрацоўнічаць з Касцёлам. Часам уласнаю абыякавасцю мы хочам апраўдаць немагчымыя для пераадолення перашкоды, якія часта мы самі сабе выдумваем. У духу любові мы можам зрабіць усё. Трэба шукаць зручную сітуацыю, каб адкрылася дабро. Заданне Касцёла — весці чалавека да Нябеснага Валадарства, а не блытацца ў палітычных інтрыгах і экуменічных спрэчках. Мы павінны ствараць добрае поле для дзейнасці Божай ласкі.
— Ваша Эксцэленцыя, Вы закранулі тэму экуменічных адносінаў. Вядома, што ў Беларусі дамінуючым веравызнаннем з’яўляецца праваслаўе. Як выглядаюць адносіны з Правасласлаўнай Царквой?
— Калі да ўсіх праблемаў падыходзіць з любоўю, то ўсе адносіны будуць выдатнымі. Так як у сужэнстве, калі мы будзем шукаць толькі недахопы другой асобы, то гэта дакладна прывядзе да расставання. Аднак жа, калі мы будзем шукаць тое, што нас аб’ядноўвае, то праблем не будзе, і сувязь будзе станавіцца ўсё больш трывалай. Я заўсёды падкрэсліваю, што экуменізм у Беларусі існаваў практычна спрадвеку — быў, ёсць і будзе. У нашай краіне людзі сустракаюцца, паміж імі ўзнікае пачуццё кахання, і ніхто тады не пытаецца: «Якога ты веравызнання?». Потым у сям’і ў духу любові ўсё добра наладжваецца. Так павінна быць і ў Касцёле. Нельга нікому зайздросціць, але наадварот — трэба радавацца поспехам іншых. Не параўноўваць сябе з іншымі, што ў іх больш вернікаў, яны багацейшыя. Проста сумленна абвяшчаць Евангелле і самому імкнуцца да дасканаласці Хрыста. Часта мы хочам змяняць іншых, а тут найперш трэба самому змяніцца. Калі мы самі не будзем змяняцца, то ўсе намаганні, зробленыя дзеля паяднання нашых Цэркваў будуць, як кажуць, кату пад хвост. Я заўсёды падкрэсліваю: «любіць» — гэта значыць, што я жадаю, каб іншаму чалавеку было добра. Калі я люблю, то прымаю чалавека такім, які ён ёсць. Я павінен яго прыняць, а не перакройваць пад сваю мерку. Гэта грахі, якія часта нас абмяжоўваюць у экуменізме.
— Ваша Эксцэленцыя, вядома, што ў Вас вельмі добрыя адносіны з мясцовым іерархам Праваслаўнай Царквы…
— Мы, можа, і не часта бываем адзін у аднаго, але гэта таму, што з-за паглынуўшых нас штодзённых абавязкаў у нас не так шмат часу. Мы заўсёды сустракаемся на ўсіх вялікіх дзяржаўных урачыстасцях. Апошні раз сустракаліся і размаўлялі на Дажынках, якія святкаваліся на тэрыторыі нашай дыяцэзіі. На іх, між іншым, былі Мітрапаліт Мінска-Магілёўскі арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч, праваслаўны Мітрапаліт Філарэт і арцыбіскуп Дзмітрый. Гэтыя сустрэчы маюць вялікае значэнне. Я думаю, што няма патрэбы праз сілу дэманстраваць нашы добрыя адносіны. Найлепш іх адлюстроўвае наша штодзённае жыццё.
— Ваша Эксцэленцыя, што Вы хацелі б пажадаць з нагоды юбілею, які ўжо набліжаецца?
— Я ўсім бы пажадаў трапіць на неба, і каб я таксама туды трапіў. Усё, што я раблю, я раблю для таго, каб калісьці трапіць на неба.
— А што канкрэтна, тут і цяпер, Вы сабе жадаеце ў гэтай дарозе да неба?
— Мне хацелася б у будучым годзе здзейсніць кансэкрацыю катэдры, а таксама каб яшчэ 4,5 % маіх парафій дасягнулі нармальнага ўзроўню. Тады я спакойна магу ісці на неба. Акрамя гэтага, безумоўна, я чакаю цудоўнага святкавання нашага юбілею. У мяне няма шмат сакратароў і сродкаў, каб кожнаму выслаць асабістае запрашэнне, але я яшчэ раз запрашаю ўсіх на супольнае святкаванне і запэўніваю, што я пра ўсіх помню і чакаю кожнага з адкрытым сэрцам.
Размаўляў Кшыштаф Тамасік, КАІ
