Пра ідэю распачацця перэгрынацыі абраза Езуса Міласэрнага і рэліквій бл. Міхала Сапоцькі, яе сутнасць і мэты, а таксама пра лёс абраза і рэліквій пасля завяршэння перэгрынацыі чытайце ў інтэрв’ю з Мітрапалітам Мінска-Магілёўскім арцыбіскупам Тадэвушам Кандрусевічам.Культ Божай міласэрнасці вельмі патрэбны сучаснаму чалавеку
— Што такое перэгрынацыя, і як даўно яна практыкуецца ў Каталіцкім Касцёле?
— Мне здаецца, колькі існуе Касцёл, столькі існуе і перэгрынацыя. Само слова «перэгрынацыя» паходзіць ад лацінскага peregre, што азначае «вандраванне, паломніцтва». Езус сам вандраваў, хадзіў па гарадах і вёсках, абвяшчаючы Евангелле. Потым Ён сказаў Апосталам: «Ідзіце і абвяшчайце Евангелле, абвяшчайце ўсім народам у імя Айца, і Сына і Духа Святога». У гісторыі Касцёла былі розныя часы і перыяды, але сучасны перыяд — асабліва пасля ІІ Ватыканскага Сабору, пачынаючы ад папы Паўла VI, які паехаў і ў Індыю, і на Філіпіны, характарызуецца ў гэтым сэнсе пэўным імпульсам. Я памятаю, калі абралі Яна Паўла ІІ, я тады быў у семінарыі, наш рэктар сказаў, што Папа, які катаецца на лыжах, будзе не толькі на самалёце ў іншыя краіны пілігрымаваць, але і на ракеце паляціць. На ракеце ён, безумоўна, не лятаў, але ніхто не здзейсніў столькі апостальскіх візітаў, колькі іх здзейсніў ён. Некалі ён сам сказаў, што не выканаў бы свайго задання, калі б не ішоў да іншых людзей. У нашым выпадку гаворка ідзе не пра чалавека, а пра абраз і рэліквіі. Перэгрынацыя абраза і рэліквій — гэта таксама цэлая гісторыя. Цяжка сказаць, колькі стагоддзяў практыкуецца перэгрынацыя святых абразоў або рэліквій. Напрыклад, гэта ўжо назіралася падчас пэўных бедаў ці хваробаў у першыя вякі хрысціянства. Памятаем, калі да Каталоніі набліжаўся вялікі пажар, быў узяты вэлюм св. Агніі (г. зн. рэліквія), які і ўратаваў горад ад полымя. Гэта былі першыя вякі хрысціянства. Таму, можна сказаць, колькі існуе хрысціянства, столькі існуе і перэгрынацыя.
Праз перэгрынацыю абраза даносіцца сама ідэя. Пры перэгрынацыі абраза Божай Маці даносіцца ідэя Яе «fiat», Яе «так». Перэгрынацыя абраза Езуса Міласэрнага прадугледжвае далейшае развіццё культу Божай Міласэрнасці, каб яшчэ раз упэўніць людзей, што ён вельмі патрэбны сёння. Разам з абразом таксама перэгрынуюць рэліквіі благаслаўлёнага кс. Міхала Сапоцькі, нашага земляка. Калі вернікі ўшаноўваюць яго рэліквіі, на іх тварах бачна свядомасць таго, што яны дакранаюцца да святога чалавека, які вырас на гэтых землях. Таму вельмі добра, што мы маем рэліквіі гэтага благаслаўлёнага. Копія абраза, які перэгрынуе, была напісана з віленскага абраза Божай міласэрнасці, і гэта таксама вельмі важна, бо частка цяперашняй Беларусі некалі была часткай Віленскай архідыяцэзіі. У няпростыя часы, калі быў Савецкі Саюз, тут не было касцёлаў, і я працаваў у Вострай Браме ў Літве пяць гадоў вікарыем. І я добра ведаю, як шмат там было людзей з Беларусі. Абраз Маці Божай Вастрабрамскай ведаюць і ў Маскве, і ў Санкт-Пецярбургу. Таксама трэба сказаць, што ў гэтым годзе прыпадае 75 гадоў з таго часу, калі быў напісаны гэты абраз. Ён быў напісаны ў 1934 г.
— Калі зарадзілася ідэя арганізаваць перэгрынацыю абраза Езуса Міласэрнага і рэліквій благаслаўлёнага Міхала Сапоцькі ў нашай архідыяцэзіі?
— Ведаеце, я ў сваім жыцці вельмі ўдзячны Божай міласэрнасці. Напрыклад, як нам удалося атрымаць Чырвоны касцёл у 1990 годзе? Справа гэта, вядома, ішла даволі доўга, але рашэнне мы атрымалі ў 1990 г. Тады, я памятаю, на свята Божай міласэрнасці быў у Чырвоным касцёле. Вядома, касцёла яшчэ не было, мы цэлебравалі святую Імшу на вуліцы. Прыйшла ідэя ў свята Божай міласэрнасці зрабіць працэсію з Найсвяцейшым Сакрамэнтам. На нас глядзелі з незразуменнем, думалі — нейкая дэманстрацыя. Праз некалькі дзён нам аддалі касцёл. І шмат іншых прыкладаў. Калі я прыехаў у Беларусь, ужо думаў над арганізацыяй канферэнцыі, але хацелася зрабіць нейкую больш шырокую акцыю. У той час я атрымаў вестку з Ватыкана пра тое, што адбудзецца беатыфікацыя Міхала Сапоцькі. Абраз і тэалогія Божай міласэрнасці звязаны з Міхалам Сапоцькам. Я падумаў, што, напэўна, мы атрымаем рэліквіі благаслаўлёнага, і меў намер прасіць аб гэтым. Так, атрымаўшы вестку пра беатыфікацыю, я падзяліўся сваімі думкамі са святарамі, яны ўсе падтрымалі. Была праблема, калі распачаць. Вырашылі, што ў свята Божай міласэрнасці будзе лепш за ўсё распачаць перэгрынацыю. Менавіта беатыфікацыя Міхала Сапоцькі стала імпульсам для яе распачацця.
— Ксёндз Міхал Сапоцька адышоў у вечнасць у 1975 г. Ваша Эксцэленцыя, якімі Вы памятаеце тыя часы? Як распаўсюджваўся культ Божай міласэрнасці ў Літве і Беларусі?
— У маёй сям’і, у раёне Гродна, гэты культ ужо быў вядомы. Можа, не так моцна, як сёння. У Вільнюсе таксама ён быў вядомы. У той час яшчэ існавалі розныя меркаванні: адны былі «за», іншыя — «супраць». У Ватыкане таксама не ва ўсіх была аднолькавая думка адносна гэтага. Але так заўсёды бывае з аб’яўленнямі. Касцёлу неабходны час, каб прызнаць іх, і гэта ніколі не адбываецца аўтаматычна. Так, культ ужо быў вядомы, хоць і не быў такім распаўсюджаным, як сёння.
— Перэгрынацыя будзе працягвацца да жніўня бягучага года. Ці вядома, як і дзе будзе праходзіць яе ўрачыстае завяршэнне, а таксама дзе будзе захоўвацца абраз Езуса Міласэрнага і рэліквіі бл. Міхала Сапоцькі?
— Дзе будуць заставацца рэліквіі бл. Міхала Сапоцькі ўжо вядома. Яны адразу былі перададзены ў пэўныя парафіі, з якімі было звязана жыццё і дзейнасць благаслаўлёнага. Гэта мінская архікатэдра, магілёўская архікатэдра, касцёл у Лебедзеве (Маладзечанскі дэканат — рэд.), касцёл у Забрэззі (Івянецкі дэканат — рэд.), касцёл у Валожыне, Барысаве і Бабруйску. Завяршэнне перэгрынацыі афіцыйна запланавана на 23 жніўня гг. Абраз застанецца ў мінскай архікатэдры. Але, калі будзе пабудаваны касцёл Божай міласэрнасці, то абраз, я мяркую, будзе перанесены ў гэтую святыню.
— Дзякую за размову.
Размаўляла Валянціна Крутая
