Калі ў веруючага чалавека нараджаецца імкненне жыць згодна са сваёй верай і практыкаваць яе, ён пачынае прагнуць глыбейшага ўсведамлення сябе перад Богам. Ён шукае спосаб пазбавіцца ад усяго таго, што перашкаджае яму рабіць дабро.
«Прагляд дня» падобны да практыкі штодзённага «рахунку сумлення», аднак ягоная сутнасць у тым, каб засяродзіцца ў першую чаргу на Божай ініцыятыве і яе ўздзеянні на штодзённае жыццё, і толькі пасля гэтага — на тым, што мы зрабілі правільна ці няправільна.
Гэты малітоўны метад заснаваны на настаўленнях святога Ігнацыя Лаёлы, змешчаных у «Духоўных практыкаваннях», якія належыць дастасаваць да абставін і ўмоў свайго жыцця.
«Прагляд дня» звычайна займае 10–15 хвілін. Калі вы маеце ўсяго хвілін пяць, прысвяціце іх гэтай малітве. Яе мэта — уважлівае і паглыбленае распазнаванне: дзе Пан быў са мной на працягу гэтага дня і як я прабываў і супрацоўнічаў з Ім.
У якасці першага кроку ў малітве я «прашу аб святле». Я звяртаюся да Бога сваімі словамі і прашу аб тым, да чаго імкнуся ў гэтай малітве. Я размаўляю з Панам, «як сябра гаворыць з сябрам», паводле выказвання святога Ігнацыя.
Гэта можа азначаць, што я прашу Бога, каб у канцы дня на працягу гэтых 10–15 хвілін Ён даў мне сілы і жаданне спыніцца, знайсці цішыню (знешнюю і ўнутраную) і ўсвядоміць тое, што Пан хоча паказаць мне ў маім жыцці.
Часта я проста не ў стане спыніцца. Або вельмі стомлены. Таму я прашу Божай дапамогі, каб зрабіць гэтае практыкаванне. Прашу, каб Ён даў мне цяпер, у гэты момант, здольнасць пераадолець уласную ляноту ці стомленасць. Кожны дзень у мяне так шмат спраў!
Часта бывае так, што, ледзь паспеўшы прачнуцца, я адразу бягу ад аднаго занятку да іншага, цэлы дзень жыву ў мітусні, рэдка бываю ў цішыні і засяроджанасці. Часам нават не сілкуюся, як трэба! Калі мы жывём у такім рытме, вельмі цяжка запаволіць «бег» і прымусіць сябе спакойна памаліцца, а тым больш выканаць «рахунак сумлення». Па гэтай прычыне мы просім у Бога здольнасці спыніцца і цягам наступных 10–15 хвілін зрабіць хоць бы мінімальны высілак для прагляду дня, пражытага разам з Ім.
Святло неабходнае мне яшчэ і таму, што ўвечары я часта нават не памятаю, што было зранку. Не памятаю падзей мінулага дня і не ведаю, што было найбольш важным у маіх адносінах з Богам. Я веру, што Ён заўсёды са мной, але ў чым канкрэтна гэта выявілася? Толькі Ён можа паказаць мне ўсё ў сапраўдным святле, і я прашу Яго зрабіць менавіта так.
Мне вельмі патрэбна святло, каб Пан даў мне здольнасць распазнавання духаў, і я ўсвядоміў значэнне падзей гэтага дня. Я прашу, каб Ён паказаў мне, што было важным, а таксама што Ён праз гэта хацеў мне сказаць.
Напрыканцы першага пункта «прагляду дня» я стаю перад Богам і ўсведамляю, што любое маё пазнанне і адкрыццё самога сябе з’яўляецца вялікім дарам Яго ласкі.
Не трэба доўга заставацца на гэтым этапе — магчыма, толькі на час, які займае малітва «Ойча наш». Мы пачынаем з усведамлення, што мы самі мала здольныя маліцца, але Бог можа і хоча весці нас у гэтыя хвіліны.
Пан пакажа нам значныя рэчы і падзеі. Ён «прасветліць» канкрэтныя моманты дня і дапаможа спасцігнуць, што «гэта Ён». Галоўнае проста пачаць малітву, усведамляючы, што гэтае практыкаванне будзе не самааналізам, а актам даверу да Пана. Я прагну ўмацаваць сваю веру ў тое, што Ён любіць мяне. Напружанне тут можа перашкаджаць, таму трэба пастарацца адпусціць яго.
Другі пункт: удзячнасць. Пасля таго, як я знайду супакой і папрашу аб святле, аб тым, каб Пан вёў мяне падчас прагляду, надыходзіць час падзякі. Я магу дзякаваць за ўсё, што адбылося сёння: за канкрэтныя дары, малыя і вялікія. Важна разумець, за што я ўдзячны Богу. Каб глыбей усвядоміць гэта, я павінен назваць кожны асобны дар і атрымаць ад яго асалоду. Пакуль я не называю яго, дар яшчэ не прыняты мною.
Калі Бог стварыў гэты свет для чалавека, Ён прывёў усіх жывёлаў да Адама, і Адам даваў кожнай істоце імя. Такім чынам, дар быў прыняты і станавіўся адамавым. З удзячнасцю мы прызнаём паходжанне дароў ад Бога і праслаўляем Яго. У гэтым працэсе я знаходжу радасць і ўзрастаю ў веры.
Магчыма, вас здзіўляе, што я ўключыў «асалоду» ў працэс удзячнасці? Паразважаем над простым прыкладам з нашага чалавечага жыцця. Я вельмі рады, калі даю асаблівы падарунак чалавеку, якога люблю. Я шчаслівы, калі бачу, як ён цешыцца маім падарункам.
Асабліва радасны момант для мяне, калі ён адкрывае яго, захапляецца ім і атрымлівае асалоду. Яго ці яе «дзякуй!» — самае каштоўнае тады, калі я бачу, што ён ці яна шчыра радуюцца падарунку.
Падобным чынам і мы праслаўляем Пана, калі паказваем Яму, як мы сапраўды рады атрымаць той ці іншы Ягоны дар. Мы па-сапраўднаму прымаем дар тады, калі ўспрымаем яго нашымі пачуццямі і цалкам напаўняемся ім.
Пан пасылае нам бясконцае мноства дароў кожны дзень. Было б вельмі добра пачаць усведамляць хоць бы адзін з іх па-сапраўднаму і з асалодай — тады нашае жыццё будзе поўніцца радасцю і хвалой Богу! Часцей за ўсё на працягу дня мы не да канца ўсведамляем каштоўнасць атрыманых дабротаў. Можна ўявіць, што ў малітве такое ўсведамленне Божага дару — гэта цэлы працэс: развязваем прыгожую стужку, разгортваем паперу і адчыняем скрынку з падарункам.
Часам здараецца вельмі кепскі дзень, і ўвечары я проста не магу ўзгадаць, за што мне падзякаваць Богу. Я не бачу нічога добрага, не адчуваю ніякай радасці. Што тады рабіць? Здольнасць усвядоміць такі стан рэчаў перад абліччам Бога, магчымасць падзяліцца гэтымі пачуццямі з Ім — ужо дар.
Калі дзень быў цяжкі, я магу пачаць з падзякі за тое, што ён скончыўся, і за тое, што маё жыццё працягваецца далей. Неўзабаве я засну, і ўсё «гэта» змагу пакінуць у мінулым. Можна нагадаць сабе, што я маю дзе спаць, маю дах над галавой, я не галодны, у краіне няма вайны… Я магу дзякаваць за ўсё, што часта прымаю як дадзенасць.
Удзячнасць мае першачарговае значэнне для хрысціяніна, таму яна стаіць на першым месцы ў праглядзе дня і апярэджвае любую маральную ацэнку.
Удзячнасць Богу і іншым людзям вучыць нас сапраўднай пакоры. Мы ўзрастаем у Божым бачанні і разуменні, пачынаем жыць у рэальнасці, якая сама па сабе з’яўляецца Божым дарам. Увесь час мы толькі атрымліваем.
Зноў жа, у нашых добрых учынках мы можам дзякаваць Богу за тое, што здольныя рабіць дабро. Ён адарыў нас здольнасцямі, талентамі, здароўем, стварыў адпаведныя абставіны, каб усё атрымалася як мага лепш. Дзякуй Богу за ўсё!
А калі нам асабліва складана быць удзячнымі, мы можам проста прызнаць гэта перад Богам і сказаць: «Пане, я сляпы! Сёння я нічога добрага ў сваім жыцці не ўбачыў. Дай мне новыя вочы, новае сэрца і новыя вушы! Навучы мяне маліцца. Сам я не ўмею».
Можа стацца так, што мы не здольныя ўбачыць дабро, бо «зацыкленыя» на саміх сабе і выключна на ўласных перажываннях, думках і эмоцыях. Удзячнасць — гэта адзін са спосабаў забыцца пра сябе і засяродзіць увагу на Іншым, на Тым, хто па-нада мною. Мы часта жывём у пекле, якое самі ж і стварылі. Але Пан ратуе нас з гэтага пекла.
